مقایسه اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بومی شده ایرانی- اسلامی با درمان شناختی- رفتاری بر فشار خون

زمینه و هدف: در سال‌های اخیر کاربرد شیوه‌های روان‌شناختی در جهت کنترل فشار خون گسترش یافته‌اند؛ لذا این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بومی شده (nMBCT) ایرانی- اسلامی و درمان شناختی- رفتاری (CBT) بر میزان فشار خون کارکنان به مرحله ی اجرا درآمد. روش بررسی: در یک طرح پژوهشی نیمه‌ تجربی تعداد 54 نفر از کارکنان شرکت های خدمات رسان آب و فاضلاب، برق و مخابرات استان چهارمحال و بختیاری که فشار خون سیستولیک 140 و بالاتر و دیاستولیک 90 و بالاتر داشتند، به صورت طبقه‌ای نسبتی تصادفی انتخاب و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هر گروه 18 نفر) گمارده شدند. سپس گروه آزمایش (1) طی 8 جلسه 120 دقیقه ای (nMBCT) و گروه آزمایش (2) طی 8 جلسه 120 دقیقه‌ای (CBT) را دریافت کردند. داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که در مرحله‌ی پیش‌آزمون تفاوت معنی داری بین فشار خون سیستولیک و دیاستولیک گروه‌های آزمایش و کنترل وجود ندارد؛ اما در مرحله‌ی پس‌آزمون و پیگیری، nMBCT و CBT در مقایسه با گروه کنترل به صورت معنی داری در کاهش فشار خون موثر بودند (01/0P£). به علاوه مشخص شد که در مرحله‌ی پس‌آزمون میزان تأثیر nMBCT در کاهش فشار خون بالاتر از CBT است، ولی در مرحله‌ی پیگیری تفاوت معنی داری بین آن‌ها وجود نداشت (01/0<P). نتیجه گیری: نتیجه گیری شد که شیوه‌های روان‌درمانی و به خصوص nMBCT بر کاهش میزان فشار خون کارکنان تأثیر پایدار دارند.